Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Sơn La, Liên hiệp hội khoa học kỹ thuật Sơn La phối hợp với UBND huyện Vân Hồ và UBND xã Suối Bàng tổ chức Hội thảo thực trạng và giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích quốc gia Hang mộ Tạng Mè gắn với phát triển du lịch góp phần tạo sinh kế cho nhân dân xã Suối Bàng huyện Vân Hồ với trên 60 đại biểu tham dự: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban Dân vận tỉnh Ủy, Sở Văn Hóa Thể thao và du lịch, Thường trực Huyện ủy, UBND huyện Vân Hồ, Bảo tàng lịch sử, Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật tỉnh, Hiệp hội du lịch, Hội Khoa học lịch sử, Trung tâm nghiên cứu văn hóa các dân tộc Tây Bắc, Khoa Khoa học xã hội trường đại học tây bắc cùng đại diện Đảng ủy, UBND và đại diện các đoàn thể các bản tham gia dự án. 

Bảng chỉ dẫn do Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF SGP) hỗ trợ

Hang mộ Tạng Mè nằm trên địa hình cheo leo, hiểm trở tạo lên một loại hình an táng độc đáo của người xưa với niên đại cách đây hơn 1.200 năm của những cư dân nông nghiệp cổ sống dựa vào sông nước. Hang mộ có giá trị lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng và là tư liệu nhân chủng học của dân tộc người cổ với cảnh quan thiên nhiên kì vĩ và sự bí ẩn, linh thiêng của khu hang mộ. Ngoài giá trị về tâm linh, khu di tích Quốc gia Hang mộ Tạng Mè còn có tiềm năng phát triển du lịch. Theo quy hoạch tổng thể khu du lịch quốc gia Mộc Châu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì Hang mộ Tạng Mè là di tích nằm trong quy hoạch đầu tư nâng cấp hạ tầng kỹ thuật danh lam thắng cảnh cùng với các điểm du lịch khác như: Thác nước Chiềng Khoa, danh thắng rừng Pa Cốp, Thác Tạt Nang, tôn tạo đền Hang Miếng... vì vậy việc liên kết phát triển du lịch du lịch với các điểm du lịch sinh thái khác sẽ thu hút được nhiều khách du lịch với nhiều đối tượng độ tuổi khác nhau.

Tại hội thảo, các đại biểu đã được nghe báo cáo thực trạng và giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích Quốc gia Hang mộ Tạng Mè do đại diện UBND huyện Vân Hồ báo cáo và các tham luận về Tổng quan về Hàng Mộ và những vấn đề đặt ra trong việc bảo tồn và phát huy giá trị Hang mộ Tạng Mè gắn với phát triển du lịch; Sưu tầm và biên dựng câu chuyện, lời dẫn cho di tích quốc gia Hang mộ Tạng Mè phục vụ phát triển du lịch; Giải phát bảo tồn và phát triển du tịch khu di tích do Sở Văn hóa thể thao và du lịch; Khoa Khoa học xã hội và trung tâm nghiên cứu văn hóa các dân tộc Tây Bắc thuộc Trường đại học Tây Bắc

Ghế đá tại khu hang mộ Tạng Mè do Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF SGP) hỗ trợ

Khu di tích hang mộ Tạng Mè có giá trị lịch sử, văn hóa tín người và tư liệu về nhân chủng học của dân tộc người cổ là cơ sở để các nhà khoa học nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, xã hội của những cư dân cổ sống trên mảnh đất Mộc Châu. Du khách khi tham quan vùng lòng hồ thủy điện Hòa Bình hoặc khu du lịch quốc gia Mộc Châu sẽ bị hấp dẫn bởi các cảnh quan thiên nhiên kì vĩ và sự bí ẩn, linh thiêng của khu hang mộ Tạng Mè. Đây là một trong những hang mộ độc đáo, hiếm có chỉ có ở Việt Nam. Vì vậy, đây sẽ là điểm đến cho du khách mạo hiểm, khám phá. Với giá trị lịch sử của di tích đề nghị Bộ Văn Hóa, thể thao và du lịch quan tâm xem xét xếp hạng cho di tích, đảm bảo tính pháp lý cho di tích. 

Tác giả. Đàm Hiệp - Phòng KT-KT,GS