Chi trả dịch vụ môi trường – Động lực bảo vệ rừng bền vững.

Xã Phỏng Lái, huyện Thuận Châu là một trong những xã có số lượng chủ rừng hộ gia đình, cá nhân được chi trả tiền dịch vụ môi trường (DVMTR) lớn với hơn 480 chủ rừng. Diện tích rừng được chi trả 2.032,54 ha, số tiền chi trả hàng năm hơn 970 triệu đồng.

Những năm gần đây được sự quan tâm của chính quyền địa phương về chính sách chi trả DVMTR, Chi nhánh đã chủ động phối hợp với Uỷ ban nhân dân xã, ban quản lý bản tuyên truyền, vận động chủ rừng nhận tiền DVMTR sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả; Khuyến khích xây dựng mô hình trồng cây dược liệu dưới tán rừng, gắn phát triển sinh kế với bảo vệ và phát triển rừng bền vững.

Trồng cây sa nhân dưới tán rừng tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân, giúp cải thiện đời sống và giảm áp lực lên tài nguyên rừng.

Sa nhân là cây dược liệu có giá trị trên thị trường, phù hợp trồng dưới tán rừng vì ưa bóng và dễ chăm sóc. Đây là lựa chọn hợp lý để các chủ rừng là hộ gia đình đa dạng hóa nguồn thu nhập, không còn phụ thuộc hoàn toàn vào việc khai thác tài nguyên rừng.

Anh Sùng A Dơ bản Cổng Chặp chia sẻ: Hàng năm gia đình anh nhận được hơn 60 triệu đồng từ tiền DVMTR. Anh đã trích một phần kinh phí này để mua cây giống, cải tạo đất và trồng hơn 2 ha cây sa nhân dưới tán rừng của gia đình. Cây sa nhân phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương nên sinh trưởng, phát triển tốt, cây dễ trồng, không mất nhiều công chăm sóc, chỉ cần chăm sóc 2 năm là cho thu hoạch. Mỗi năm gia đình anh thu được hơn 40 triệu đồng từ diện tích trồng cây sa nhân dưới tán rừng. "Nguồn thu từ DVMTR không chỉ giúp gia đình anh có thêm thu nhập mà còn là động lực để đầu tư lâu dài vào rừng. Trồng sa nhân dưới tán rừng vừa không ảnh hưởng đến cây gỗ, vừa tận dụng được đất và bóng mát, lại cho thu nhập ổn định”. 

Vườn sa nhân đã cho thu hoạch của gia đình anh Sùng A Dơ bản Cổng Chặp, xã Phỏng Lái.

Ông Sùng A Mang Phó Chủ tịch UBND xã Phỏng Lái cho biết: Chúng tôi khuyến khích các chủ rừng hộ gia đình sử dụng tiền DVMTR một cách hiệu quả và bền vững, trong đó trồng cây dược liệu dưới tán rừng là mô hình được ưu tiên. Việc này không chỉ nâng cao sinh kế mà còn gắn kết người dân với rừng, từ đó nâng cao hiệu quả bảo vệ rừng. Để nhân rộng mô hình cần hỗ trợ cho các chủ rừng giống cây dược liệu phù hợp, tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật chăm sóc, có thêm các cơ chế, chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm dược liệu để người dân yên tâm gắn bó lâu dài với mô hình.

Mô hình trồng cây sa nhân dưới tán rừng không chỉ giúp chủ rừng có thêm thu nhập, mà còn là giải pháp phát triển kinh tế rừng bền vững, gắn chặt giữa lợi ích kinh tế với trách nhiệm bảo vệ rừng. Đây là hướng đi cần được nhân rộng tại nhiều địa phương có diện tích rừng và nguồn tiền DVMTR ổn định.

Nhờ việc gắn lợi ích kinh tế với trách nhiệm quản lý bảo vệ rừng, người dân đã tích cực tham gia vào công tác quản lý, bảo vệ rừng, chất lượng rừng ngày càng được nâng lên, các vụ vi phạm lâm luật giảm đáng kể, ý thức bảo vệ rừng của người dân ngày càng được nâng cao.

Đỗ Hưng - Chi nhánh Thuận Châu - Quỳnh Nhai.